Het grote plan

De regie van je leven in eigen handen nemen. Een principe waarnaar ik steeds meer leef en dat ik ook anderen op het hart druk. Dat je de context meer bepaalt dan je zelf mogelijk acht. Door jezelf te kennen. Te geloven in de persoon die je voor of na een nacht vol – hopelijk mooie – dromen in de spiegel aanloert. En ernaar te handelen. Hoe ga je er dan als beginnend regisseur van jouw verhaal mee om wanneer je op twee weken tijd drie keer een confronterende scène of oneliner voorgeschoteld krijgt?

“Life is what happens to you while you’re busy making other plans.”

Dat lees ik ’s morgens op een briefje dat ik in de keukenlade terugvind. Het leven overkomt je terwijl je andere plannen maakt. Daar sta je dan met een mogelijk scenario in het achterhoofd en een kop koffie in de hand. De quote had ik eerder al gehoord maar wie toverde die eigenlijk uit zijn inspiratiehoed, vraag ik me deze keer af?  Ik stop met roeren, ga op zoek en ontdek dat hij niet uit de wijsgerige geest van een Latijnse, Griekse of Chinese denker ontsproten is. Blijkbaar haalt John Lennon het in een slaaplied voor zijn zoon Sean aan. Aan zijn plan kwam wel een heel abrupt en onverwacht einde. Hij had zich zijn hemel op aarde anders voorgesteld. De oorspronkelijke quote zou trouwens van Allen Saunders zijn. Eén.

Twee: op een warme zomeravond nestel ik me thuis met een lekker glas wijn op de bank en stel zappend vast dat Forrest Gump nog eens zijn weg via de televisie naar onze knusse woonkamer vindt. Heerlijk toch. Daar zink ik samen met vrouwlief en onze tieners zalig in weg. Zijn ontwapenende verhaal loopt als een trein van ongelooflijke toevalligheden en start met de onvergetelijke raad van zijn moeder dat het leven als een doosje pralines is omdat je nooit weet wat je krijgt. Een tweede glas wijn en wat chips later – gezonder eten betekent niet dat je jezelf altijd alles moet ontzeggen – komt de kers op de taart met deze slotquote:

“I don’t know if we each have a destiny, or if we’re all just floating around accidental-like on a breeze, but I, I think maybe it’s both. Maybe both is happening at the same time.”

Uit zijn van emotie wat bevende mond, met vertwijfelde blik en tranende ogen, bij het graf van zijn ultieme liefde terwijl de wind door een pracht van een schijnbaar huilende boom ruist, komt dat na zijn verhaal gevoeld te hebben echt wel binnen. Het hele stuk is de moeite, maar de essentie komt vanaf 02:00:

Voor drie neem ik je mee terug op reis naar de Provence, waar de Tour dit jaar op quatorze juillet passeert. Dat zorgt voor extra drukte in en om het pittoreske dorpje Lourmarin. We rijden het tevergeefs een aantal keer rond, op zoek naar een geschikte parkeerplaats voor de mobilhome waarmee we de streek aan het beleven zijn. Uiteindelijk verlaten we de vicieuze cirkel, rijden we met het gehuurde zwaargewicht aan een rotonde het dorpje uit en komen we op een camping terecht. Een heel vriendelijke knul wijst ons tussen haakjes voor amper een paar euro’s een plekje toe. Als reactie op mijn eenvoudige vraag of hij ons kan helpen. Het is ongeveer een kilometer stappen naar het centrum, maar daar hebben onze stijfgezeten vakantiebenen wel oren naar.

We snuiven de geur van lavendel op en kuieren rond in de steegjes van het dorpje dat uit een eeuwenoud schilderij gescheurd lijkt. De koffie met boterkoekje op het groene terras smaakt heerlijk. Voor de tweede keer op amper een uurtje tijd valt ons een portie eenvoudige vriendelijkheid te beurt, wanneer een Française die zowat de leeftijd van mijn moeder heeft op een lokale kermesse een extra pot ambachtelijke confituur in onze rugzak stopt nadat we er eentje gekocht hebben. Het warme gevoel dat blijft hangen, zou ’s anderendaags bij het ontbijt trouwens een ferme knauw krijgen. Mijn moeder stuurt een bericht met de vraag of alles goed is. Op mijn “Ja, waarom?” komt het nieuws van wat er zich in Nice afgespeeld had. De mens is van nature goed, maar… denk ik bij mezelf.

Wanneer we terug van dorpskern richting camping stappen, wordt me duidelijk waarom we langs daar moesten passeren. Terwijl vrouwlief volop kiekjes van de lokale natuur en architectuur schiet en de krekels tegen elkaar op lijken te tjirpen, fronsen mijn wenkbrauwen zich bij het zien van deze verzamelde verkeersrichtlijnen: Chemin du Petit Plan – Chemin sans Issue. Die kan tellen, denk ik in mezelf, met in het achterhoofd alles wat ik tijdens mijn zoektocht geleerd heb rond het realiseren van kleine doelstellingen om via een schouderklopje jezelf wat moed en zelfvertrouwen in te pompen en zo misschien wel je grote plan te realiseren. De weg van het kleine plan loopt dood? En wat dan met dat grote plan? Zou het ronde bord er trouwens op wijzen dat het vanaf 50 jaar helemaal verboden is om überhaupt nog plannen te maken en zit je dan al in de laatste act vooraleer het doek valt?

Wat doet die drietrapsraket met jou? Ik heb nog eens een paar keer flink over mijn bestoppelbaarde wangen gewreven en denk dat er twee uitersten zijn:

• de overtuiging dat je jouw eigen lot voor geen meter in handen hebt en misschien zelfs (bang) afwachten tot iemand je vanuit zijn luie sofa wegzapt;
• het geloof dat je de afstandsbediening in handen hebt en jouw persoonlijke missie volledig zelf van proloog tot epiloog bepaalt.

Volgens mij ligt het antwoord zoals vaker ergens in het midden en draait het rond het verschil tussen loslaten en opgeven. Als je opgeeft, overleef je inderdaad tot je uitdooft. Wanneer je loslaat wat je niet kan bepalen en tegelijkertijd durft te gaan voor wat je wilt, lijkt dat misschien een contradictie. Maar dat is het niet. Je hebt nog niet alles in de hand, maar je beweegt, je leeft. De windrichting bepaal je niet, wel de stand van je zeilen, heb ik al vaker gehoord. Met een omweg geraak je ook in de haven van bestemming. En als je er niet (helemaal) geraakt? Dan ben je tenminste vol moed en geloof onderweg geweest. Welke spijt kan je achteraf het meest verteren: dat je niet geprobeerd hebt of dat het (net) niet of pas na meerdere pogingen gelukt is? Welke instelling zouden ontdekkingsreizigers gehad hebben en hoe zijn we op de maan geraakt?

“We made it to the moon but we can’t make it home.” (Live – They stood up for love)

Het grote plan hoeft overigens helemaal niet spectaculair te zijn. Voor de één is het een overwinning dat hij iets realiseert dat (zo goed als) onmogelijk geacht werd, terwijl het voor de ander legendarisch is om rust te vinden, om thuis te komen. Daarnaast kan je via kleine plannen iets groters verwezenlijken, ook al lopen sommige daarvan dood. Stap voor stap. Begin, en het onmogelijke wordt mogelijk. Denk aan die omwegen: onverwachte hindernissen en plotse windstoten kruisen je pad maar brengen je misschien op mooie wegen die je anders nooit ontdekt zou hebben.

Zoek het dus niet altijd heel ver. Soms ligt onze missie, bestemming of legende heel dichtbij, zonder dat we het beseffen. Zoals de herder Santiago in De Alchemist van Paulo Coelho, die een hele weg aflegt, op zoek naar de schat (zijn legende) die op een onverwachte plaats blijkt te liggen – ik wil de plot niet bederven. Tijdens zijn omzwervingen krijgt hij antwoorden op belangrijke levensvragen en worden onverklaarbare dromen duidelijk. Hij leert dat wanneer je echt iets wilt, het hele universum samenspant om ervoor te zorgen dat je je droom verwezenlijkt. Hij beseft en heeft er vertrouwen in dat hij altijd terug herder kan worden (thuis kan komen) als zijn avontuur mislukt en ontdekt het allermooiste: de liefde. Er kan ook onverwacht iets moois gebeuren terwijl je andere plannen aan het maken bent. Even bij stilstaan als je de afstandsbediening nog eens vastneemt.