Fair play

Kill your darlings. Nee, het is geen aanzet om wie je liefhebt pijn te doen. In de wereld van copywriting is het een principe dat gehanteerd wordt om je tot de essentie van een commerciële boodschap te beperken. Ik maak wel eens de vergelijking tussen beschrijvend proza en een – soms zelfs minimalistisch – gedicht, twee literaire recepten waarin ik mijn ervaringen en gedachten heel graag klaarstoom. In langere stukjes zoals op mijn blog is het heerlijk zwemmen in verschillende metaforen, terwijl je er bij de kortere marketingvarianten met meestal één boodschap in kunt verdrinken. Het is een kwestie van evenwicht. Waar hebben we dat nog gehoord 🙂

“In der Beschränkung zeigt sich der Meister.” (Goethe)

Met die gedachte in het achterhoofd en om binnen het aantal voorziene pagina’s te blijven, heb ik bij het afronden van Wake-up Call een paar passages, beelden of collages uit de eerste manuscripten gehaald. Die stukjes heb ik echter niet weggegooid omdat ik ze vroeg of laat wel terug zou oppikken, wanneer de flow me erop wijst. Eentje daarvan hoort bij de dialoog of ontmoeting met herinneringen rond hoogsensitiviteit uit de oude doos – om het woord confrontatie niet te gebruiken of je het onvertaalbare Auseinandersetzung te besparen, wat in het Duits toch voor een heerlijke extra lading zorgt. Bijna dertig jaar later blijkt dat een ferme knipoog naar de jongere versie van mijn vergrijzende zelf.

Tijdens het zesde middelbaar (1989) op het Molse Sint-Jan Berchmanscollege gaf de leraar Engels ook filosofie. We prijsden ons als leerlingen Moderne Talen gelukkig dat beide thema’s doorheen de lessen verweven waren. Voor de toen al flink contemplerende slak in mij was dat fantastisch om mijn tanden in te zetten. Geef toe: Engels leren via het dossier Global Warming in Time Magazine, geladen films als Platoon of Good Morning Vietnam, diepzinnige teksten van memorabele songwriters als Dylan, Joplin of Newman, prachtige poëzie van woordengoochelaars als Joyce of Shakespeare en de absurde humor in bijvoorbeeld Fawlty Towers, terwijl één van de volgende uren in de klas of occasioneel al eens buiten de grote denkers en filosofische stromingen de revue passeren. Ik voel zowaar een vleugje Dead Poets Society als ik eraan terugdenk, met een respectvolle knipoog naar de betreurde Robin Williams, die voor mij symboliseert hoe een nar met pretoogjes en lachrimpels zijn innerlijke pijn, angst voor wat komt en een ferme scheut weltschmerz verbijt.

Die leraar gaf ons de opdracht een Engels opstel te schrijven over fair play. Ik heb het schrijfsel gezocht en op zolder gevonden omdat er ergens in mijn bovenkamer opgeslagen was dat ik het toen over de boeg van eerlijkheid tegenover jezelf en anderen gegooid heb. Hoe je dus vanuit een schrijfopdracht in een andere taal bij een moraalfilosoof als Levinas belandt. Een greep uit wat zich in het hoofd van een hooggevoelige 17-jarige afspeelde, met excuses voor het handschrift en het Engels:

Wanneer ik het opnieuw lees, voel ik naast een pleidooi voor eigentrouw en wat we nu authenticiteit noemen een pallet aan eigenschappen en waarden die hoogsensitieve personen uniek en meteen ook kwetsbaar maken. Ik ruik verantwoordelijkheidszin, er zijn voor anderen, eerlijkheid, respect en een aanklacht tegen lijken in plaats van zijn. Ik proef de thema’s die als een rode draad verweven zijn doorheen de dingen die ik al geschreven heb. Ik hoor iemand zachtjes vertrouwen fluisteren.

“Faith is not a question of the existence or non-existence of God. It is believing that love without reward is valuable.” (Levinas)

Vertrouwen, onder andere in onvoorwaardelijke liefde, in geven zonder de verwachting iets terug te krijgen. Zie jij dat om je heen? Neem op tijd diep adem en revive your darlings. Blaas wie en wat je liefhebt voldoende leven, bewustzijn en kracht in. Vanuit de overtuiging dat het bewonderenswaardig is om er voor anderen te zijn maar dat je dat enkel kunt als je ook voor jezelf zorgt, betekent dat ook de nodige eigenliefde aan de dag leggen. Met een gezonde portie daarvan creëer je niet automatisch een verwachting bij iemand anders en doe je niemand tekort. Je hoeft er trouwens heus niet eensklaps de narcist voor gaan uit te hangen. Integendeel. Evenwicht, waarbij dat tussen haakjes ook betekent soms een onevenwicht te aanvaarden.

Nog even terug naar Goethes advies om jezelf in de essentie te tonen… Makkelijk: liefde, of graag zien, wat in ons Vlaams nog mooier klinkt.

Foto bovenaan…
Een verzameling keien in een wijngaard van Château Maucoil, waar we met onze huurcamper een nacht kampeerden en zelfs een aantal lokale slakken adopteerden. De beroemde Châteauneuf-du-Pape wordt er samengesteld uit een mélange van tot wel 13 druivenrassen, die elkaar netjes in evenwicht houden. Op dezelfde manier is onze ideale samenleving de synergie van een pallet aan karakters, die elkaars eigenheid in een geest van fair play respecteren en dus ruimte laten voor individueel zijn. Want ook een zogenaamde monocépage, een wijn van één druivensoort, heb ik daar in een heerlijke – vaak als kleiner broertje bestempelde – Côtes du Rhône geproefd. Kijk dus gerust eens verder dan het etiket dat je op het eerste zicht op iemand (geplakt) ziet. Ook de harde keien lijken elkaar trouwens wat verzacht te hebben…