Verstopperij

Goed nieuws. Ik hoor op de radio dat onze minister van Volksgezondheid een bezoek aan de diëtist gratis wil maken voor kinderen met obesitas. Maar liefst 75.000 kinderen tussen 6 en 17 zouden jaarlijks in aanmerking komen voor een traject van twee jaar en 10 raadplegingen. De terugbetaling is de eerste stap. Op termijn wil ze een volledige terugbetaling voor jongeren met overgewicht. Het is een manier om zwaarlijvigheidsproblemen en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten op latere leeftijd in de kiem te smoren.

Ik vind het echt goed nieuws, begrijp me niet verkeerd, maar heb toch een vleugje gevoel van verschillende maten en gewichten. Want een hart kan nog op andere manieren ferm pijn doen. Is overgewicht met andere woorden erger dan mentale obesitas? Er is wel eens een oorzakelijk verband tussen beide: fysieke overvoeding als gevolg van psychische ondervoeding, lichamelijke troost om geestelijke ontgoocheling te compenseren. Ik hoop dat die eventuele correlaties blootgelegd worden. En dat dezelfde aanpak er voor sessies bij de praatdokter komt, een woord dat ik niet kende en waarmee een jonge snaak recent naar een psychotherapeut verwees.

Dergelijke berichten flitsen me wel vaker terug naar iets wat ik eerder gelezen, gehoord of meegemaakt heb. In dit geval is dat naar een bijzonder interessante maar dit-komt-stevig-binnen-lezing van kinderpsychiater Lieve Swinnen, waarin ze aankaart dat plastische chirurgie terugbetaald wordt, terwijl dat niet zo is voor psychotherapie. Terwijl de behoefte aan begeleiding van jongeren meer dan ooit de pan uit swingt en het in haar praktijk stevig duidelijk is geworden. De cijfers nog eens: een kleine 18.000 Belgische jongeren tussen 11 en 20 jaar slikken antidepressiva. Bovendien blijkt dat het voorschrijven van die medicatie bij slechts een kwart van die groep meteen gekoppeld wordt aan psychologische begeleiding. Het zijn er geen 75.000, maar de schade die pas op latere leeftijd echt duidelijk wordt, kan net zo onomkeerbaar en dodelijk zijn als bij fysiek overgewicht.

“Hiding from the truth ain’t gonna make this all okay.” (Tom Walker – Leave a light on)

Het komt er in het leven wel eens op aan te wachten tot de storm over is, maar ik las ergens dat het ook goed kan zijn in de regen te leren dansen. Want hoe lang duurt het voor die storm overwaait? Of hoe lang kun je die (met medicatie) lamleggen zonder op zoek te gaan naar manieren om aan cloudbusting te doen en te aanvaarden dat van niets of niemand perfectie verwacht kan worden. De hunker naar bevestiging, het loslaten van beoordeling, schuldgevoelens en de zuivere existentialistische vragen hangen als dreigende wolken boven jong geluk. In die context van steeds toenemende druk spelen ouders volgens Shefali Tsabary een cruciale rol om kinderen te leren omgaan met hun zelfbeeld en emoties en hen een gezonde dosis empathie aan te kweken, ook al zitten we zelf vaak op een stevige (verdrongen) emotionele bagage. De basis van heel veel persoonlijke verhalen ligt in de kindertijd. Dan worden de meeste levensvragen een eerste keer beantwoord. Hoe (bewust) sta je als ouder zelf in het leven en in welke mate draag je dat over op je kinderen?

Een passage uit de talk van Tsabary die aan mijn ribben blijft plakken is hoe kinderen zich al op jonge leeftijd de beschermende reflex eigen maken om angsten uit de weg te gaan. Omgaan krijgt zo voor mij een andere betekenis, als in een grote bocht eromheen. ‘Run Forrest, run’ komt in me op. Maar waarheen? En hoe lang? Wanneer komt het besef dat vluchten het niet automatisch (weer) in orde maakt?

Tijdens haar lezing haalt Swinnen zowel schrijnende als mooie cases aan van verdrietige jongeren die vaak niet gezien worden omdat ze het verbergen of we de tools missen om het te zien of iets te doen. Ze praat over emotionele intelligentie om gevoelens te (h)erkennen en bespreekbaar

te maken, om vertrouwelijk te zijn met elkaar. Ik proef in haar boodschap het belang van authenticiteit en veerkracht om teleurstellingen te verwerken. Voel hoe wij als volwassenen een baken van inspiratie en bron voor zelfbesef bij jongeren kunnen zijn in plaats van zaadjes van emotionele verstopperij te zaaien tot ze zichzelf (op latere leeftijd) niet meer terugvinden en tussen hart en hoofd niet arterieel maar mentaal dichtslibben.

Op haar laatste slide deelt ze de quote van een 12-jarige die zichzelf na begeleiding teruggevonden heeft en die meer zegt dan de 733 woorden in mijn stukje.

Foto boven – Een kwetsbare scheut verdient de nodige zachtheid in een ruwe context zodat hij ook daar kan ontspringen om werkelijk te ademen.