Vergangelijktijd

Nee, er zit geen tikfout in de titel. Zo net voor 2025 zichzelf te rusten legt en 2026 ontwaakt, laat ik nog graag een kleine knipoog naar gisteren, vandaag en morgen op jullie los. Een tikje op mijn schouder was het eigenlijk, niet voor het eerst door toeval bezwangerd. Een virale infectie zorgt ervoor dat ik mijn lichaam (en hoofd) wat meer rust gun dan gepland. Geen extra fiets- en looptochten tijdens de kerstvakantie, wel zetelsurfen met gemberthee en films consumeren die ik normaal gezien aan me voorbij zou laten gaan. Ik ben geen fan van kerstfilms en toch trok deze titel mijn aandacht: ‘Charles Dickens: The Man Who Invented Christmas’. Omwille van de verwijzing naar de Britse schrijver.

Toch eens kijken. Toegegeven, in het begin met halve aandacht. Tot deze man plots met een luide schreeuw in beeld verschijnt. Daar schuilt ongetwijfeld iets achter dat me zal triggeren…

En een paar shots later wordt mijn vermoeden bevestigd.

“Ik draag de ketting die ik mijn hele leven gesmeed heb. Ik heb hem zelf gemaakt. Schakel voor schakel. Meter voor meter. En ik heb hem uit vrije wil omgehangen. Uit vrije wil heb ik hem gedragen. Weet je hoe zwaar en lang de ketting is die je zelf draagt? Jouw ketenen, overal om je heen. Van het verleden, het heden en wat komt.”

Het zijn de woorden die de geest van Jacob Marley aan Charles Dickens richt, als inspiratie voor zijn boek ‘A Christmas Carol’ (1843). De ketting en veel te zware brandkast die hij zo meesleurt symboliseren voor hem de aaneenschakeling van keuzes die hij na zijn dood met zich meedraagt, met name het nastreven van materiële rijkdom en het niet helpen van anderen. Het is één van de bekende scènes uit het boek. In de film beleeft de schrijver Dickens deze en andere belangrijke passages samen met het hoofdpersonage Ebenezer Scrooge, die in het verhaal zelf het bezoek van geesten krijgt. En zo heb je via deze the making of ook de rode draad mee. Voor wie die niet kent, zal ik niet meer over de plot zelf delen.

Voor mij was het een bruggetje naar het gevoel dat ik in één van mijn gedichten als volgt omschrijf:

levend vraagteken
legt zich aan ketting
vleugellam in stekelig nest
gevangen in gedachtekooi

Heel wat mensen dragen die ingebeelde ketting en ballast al tijdens hun leven mee, waardoor ze zichzelf op slot leggen en hun uitgestelde dromen wegstoppen in die schijnbare brandkast. Verdrinken in nostalgie en spijtverterend terugkijken naar al dan niet gemaakte (foute) keuzes. Waarbij het besef rijpt dat de tijd geen tweede kans geeft. En de moed van vandaag om het morgen anders te doen de volgende vandaag alweer weggespoeld wordt door verlammende twijfel.

Dat beeld zoomt me terug naar de illustratie van Michael Whelan in het hoesboekje van de CD Bat out of Hell II van Meat Loaf. Ze heeft lang bij mij in de kamer gehangen en geeft naast die denkbeeldige ketens ook de extra dimensie van overleefmaskers mee. In mijn boek ‘Wake-up Call’ komt het aan bod in het luik rond hoogsensitiviteit: de moeizame zoektocht naar authenticiteit van de HSP. In anderen. In zichzelf. De woorden van die andere grootse woordenkunstenaar Shakespeare indachtig: “All the world’s a stage, and all the men and women merely players.”

Op het einde van de film schuilt er in de quote “Uitstel is de dief van de tijd” nog een knipoog naar ‘David Copperfield’, een boek dat Dickens in 1849 publiceerde. Een film rond dat verhaal schoof eerder in 2023 voorbij en bracht me terug naar een sleutelmoment in mijn persoonlijke zoektocht: de ontmoeting met mijn jongere zelf.  Het tikje op mijn schouder wordt steviger:

Het komt goed

Terug naar de kettingscène die me aan het denken zette. Het thema komt terug in meer van mijn schrijfsels en nestelde zich in één van de liedjes die ik het voorbije jaar in elkaar knutselde. Misschien dat ik nog een rinkelende ketting als achtergrondgeluid kan toevoegen aan deze carpe diem song, gebaseerd op de combinatie van een aantal gedichten rond dat onderwerp. En een aantal woorden uit dit blogstukje zouden gerust aan de lyrics toegevoegd kunnen worden:

Het is meteen wat ik jullie voor 2026 wens. De ketting nog eens goed bekijken en zien of er een knipje nodig is om te schakelen en de last van onnodige ballast uit te schakelen. Een makkie voor velen. Niet simpel voor de eeuwige twijfelaars onder ons. Want ook in 2025 werd er in alle vergankelijktijd ongetwijfeld flink gesmeed.

(Foto boven: Deze kwamen we tegen op een wandeling in Namen.)