De vlag van de soldaten

Voor alle duidelijkheid: ook mijn hart bloedt bij het zien van verschrikkelijke beelden met kinderen en volwassenen die tijdens of na aanvallen met chemische wapens om het leven gekomen zijn en wij hebben vermoedelijk slechts weet van een sluiertipje. Dus misschien ben ik helemaal mis als ik me de vraag stel waarom men de ene keer wel ingrijpt en er op andere momenten geen enkele aandacht aan besteedt en wat de achterliggende drijfveren zijn. Wat met (vergeten en arme) regio’s die economisch en politiek minder relevant zijn? Voelen mensen daar minder leed?

Ik voer hoog in het vaandel dat ik uitga van het goede in elke mens. Maar geef toe dat het soms knaagt. Want het ruikt wel eens naar opportunisme en willekeur, die in sommige gevallen al even erg zijn als de laffe en onmenselijke chemische aanvallen zelf. De ene keer is het een stevig rondje doen alsof je neus bloedt. De andere keer touwtje trek, schuimbekkend spierballengerol en haantjesgedrag, niet om te bepalen wie het vrouwtje krijgt – alhoewel – maar om geopolitiek vast te leggen wie de baas van de wereld is of blijft.

Vannacht vielen de raketten en bommen in wat momenteel als één van de grootste brandhaarden ter wereld beschouwd wordt. De ene wereldmacht is voor, de andere tegen. De ene wil zijn zin doordrijven zonder de andere te veel tegen de borst te stoten maar wel voldoende om zichzelf op de borst te kloppen. Men spreekt van twee blokken en daden die niet zonder gevolgen zullen blijven. Met oog om oog en tand om tand blijft vroeg of laat de hele wereld blind en hongerig achter. Voor- en tegenstanders halen met diplomatieke of militaire stem hetzelfde argument aan: stabiliteit in een belang-rijke regio. Maar welke stabiliteit? Welk belang? Van de lokale bevolking of toch eerder van hun rol, invloed en rijk(dom).

In tijden waar contacten tussen wereldleiders in opbod via (sociale) media om ons heen twitteren, rollen mijn gedachten terug naar een stukje dat ik een tiental jaren geleden schreef nadat ik met de oudste een partijtje tuinvoetbal achter de rug had. Hij had toen al de gave om rake dingen te zeggen. Om verbanden te leggen die je als volwassene niet altijd doorhebt. Ik neem je graag even mee, waarbij je de toenmalige (geo)politieke situatie best in het achterhoofd houdt. En eens nadenkt over welke zoden de acties van toen aan deze of gene zijde van de dijk gezet hebben. Flashback:

De waarheid komt vaak uit een kindermond. Om eens met een cliché in huis te vallen. Een cliché is per definitie misschien wel een te veel gebruikte en daardoor versleten, niet meer sprekende wending of figuur. Toch moet ik met ouder worden steeds weer vaststellen dat de ene na de andere gemeenplaats – wat een lelijk synoniem – als waarheid boven komt drijven. Is cliché een manier om andermans realiteit te definiëren waarin je zelf niet zit? Die je niet kan vatten. Bestempelen jongeren daarom vaak de klassieke uitspraken van ouderen als clichés en ongeloofwaardigheden van geitenwollensokkers? Zien zich dan nadien verplicht toe geven dat ma en pa eigenlijk gelijk hadden. En zo heeft iedere generatie gelijk. De ene een beetje meer dan de andere. Afhankelijk van je voetafdruk.

Enfin, die kindermond dus. Die kleine pagadders drukken je wel eens met de neus op feiten die voor je liggen, maar op een manier zoals zij dat enkel kunnen. Op momenten dat je het minst verwacht, komt één zinnetje als een uppercut op je volwassen kin terecht. Je bent met een knul van vijf aan het voetballen. Op die bal staan een hele reeks vlaggetjes. Hé, hij herkent zowaar de Belgische driekleur. Een hele prestatie. En als de zeer geachte leden van onze politieke klasse elk voor hun eigen gelijk blijven gaan, zou het zwart-geel-rood wel eens echt naar de geschiedenisboeken kunnen verdwijnen. Maar daar is een vijfjarige niet mee bezig. Hij zegt en onthoudt wat hij ziet. Hoe hij dat ziet. En hij ziet… de vlag van de soldaten.

Want voor hem verwijst de stars and stripes met 50 sterretjes niet naar de Verenigde Staten maar naar de soldaten. Want dat is wat een kind in zich opneemt van televisie. De bevrijders van de wereld die met hun humvees door de woestijndorpen snorren, op zoek naar boze terroristen. En dictatuur omtoveren tot vrije democratie. Waarin het volk zichzelf regeert. Dat is althans de verpakking. Als we het mooie dekseltje van het potje doen, ruik je de olieachtige geur van een andere, minder aangename realiteit. Want als democratie betekent dat een volk zichzelf regeert, hoe noem je dan de situatie waarin een vreemd volk zijn wil oplegt op grondgebied waar het eigenlijk niks in de olie te brokken heeft. Integendeel vooral brokken maakt. Bezetting.

De VS hebben al eerder op verplaatsing gespeeld. En verloren. Of er toch grote gevolgen voor gedragen. Hun vijanden van morgen gemaakt. Achter elke move schuilen geopolitieke en economische motieven. Zoek eens naar de links via oliemaatschappij Halliburton. De VS en de Navo proberen nu met alle middelen de Taliban uit het Afghaanse zadel te lichten. Dezelfde Taliban die ooit in volle Koude Oorlog door de VS bewapend werd in de strijd tegen de Sovjet-Unie. Denk aan de zwart/wit beelden van Rumsfeld en Saddam, die mee aan de macht gekomen is en Iran aangevallen heeft dankzij wapenleverancier VS. Rumsfeld, één van de absolute voorvechters van de oorlog tegen Irak – lees het terrorisme. Nu richt de kolossale koloniaal opnieuw zijn pijlen op Iran. En zo zijn er nog een hele resem inconvenient truths. Reuzen verloren wel eens vaker de strijd tegen zogenaamde dwergjes. Goodnight Saigon.

Zowel militaire als ecologische voetafdrukken laat sporen na. Die zich nadien als een tsunami tegen je keren. Idealen zijn mooi. Idealen zijn noodzakelijk. Voor onze kinderen. Maar idealen worden misbruikt. Ze dienen als commerciële boodschap om een inhoud te verkopen. Het is maar al te vaak de verpakking die het doet. Niet alleen militair. Ook ecologisch en economisch. Een beurs voor bouw- en renovatielustigen staat volop in het teken van duurzaamheid. Milieu wordt steeds hotter – letterlijk en figuurlijk. Ik zie douchekoppen die er per minuut een nooit geziene voorraad – hopelijk gerecycleerd – water doorjagen. Water, dat ooit duurder zal worden dan olie, om te beginnen in de landen waar economisch en militair ingegrepen wordt. Waarvoor zich achter de schermen ook nu al geopolieke manoeuvres afspelen.

Kijk eens. Op de Chinese vlag staan ook sterretjes. Zal ik mijn zoon vanavond vertellen hoe de Tibetaanse vlag eruitziet? Daarop schijnt de zon voor alle mensen en ze staat voor vrijheid, geluk en voorspoed. Idealen. Maar ze werd verboden door China. Of houden we het beter bij een potje voetbal? Hij stond voor met 5-4. Dat zal hij zeker onthouden hebben.