“The more things change, the more they stay the same.” Een quote van de jonge Celie in ‘The Color Purple’, over hoe een Afro-Amerikaanse vrouw ruim een eeuw geleden worstelde met haar identiteit en persoonlijke littekens. Ik stootte op haar woorden tijdens een moeilijke persoonlijke periode (#metoovulnerable) en ze bleven me bij. Ondertussen vraag ik me af of dat mij veranderd heeft of er net voor zorgde dat ik dezelfde bleef, nu en dan misschien anders reagerend.
Eén van de meest gebruikte oneliners is in ieder geval dat we in een context leven waarin steeds snellere verandering de enige constante geworden lijkt. Dat geldt zowel voor uw en mijn privébiotoop als voor de economische realiteit, die beide het label opgeplakt kregen om na corona – als dat al ooit komt – voor altijd veranderd te zijn. Een aantal aspecten van ons doen en laten zijn alvast minstens tijdelijk anders. Andere bleven zoals ze waren of kwamen vanuit de luwte terug als een boemerang. Soms gekwadrateerd. Niets is zo relatief als altijd.
Talentenjacht
Er bleek snel een oorzakelijk verband tussen twee f-woorden: meer flexwerk voor minder files. Het zou de nieuwe trend worden. De stap werd echter voor heel wat werknemers te groot en de spagaat tussen job en privé onhoudbaar – die zijn niet meer in balans maar geïntegreerd. Het begrip teleburn-out deed zijn intrede, omdat een nieuwe vorm van relatieve vrijheid zich voor velen tot een niet te controleren barrière van fysieke en mentale tralies ontpopte. Toen de situatie enigszins gevaccinormaliseerd leek, namen ook ondernemingen gedeeltelijk of zelfs volledig gas terug qua telewerk. Haalt controle het in dit nieuwe normaal toch weer van vertrouwen?
De federale regering wil nog steeds stijgende aantal langdurige zieken – een half miljoen – onder andere aanpakken via terugkeercoaches, om wie kan en terug aan de slag wil maar er op eigen kracht niet in slaagt, met zachte hand weer naar de werkvloer te gidsen. Terug naar waar en wat? Naar meer hetzelfde of net wat anders? De begeleiders checken die vloer in overleg met werkgevers best op gladheid om nieuwe uitschuivers te vermijden. Onze economie trekt volgens het Planbureau aan, met een bbp-groei in 2021 van 5,7% en 73.000 extra jobs voor dit en volgend jaar. De politiek ambieert een werkgelegenheidsgraad van 80% en wil iedereen een waardig pensioen gunnen. De handen zullen uit zoveel mogelijk ge(her)activeerde en gemotiveerde mouwen moeten, waar de werkplek ook ligt.
Feit en fictie
Het valt te hopen dat die ambitie niet gefnuikt wordt door een ander fenomeen waarvan een pijnlijke terugkeer verwacht wordt zodra de reddingsboei van coronasteunmaatregelen weggenomen wordt: ondernemers die het hoofd kunstmatig boven water hielden en nu finaal kopje onder gaan, met heel wat verloren jobs in hun rugzak. Die enigszins virtuele situatie zorgt ervoor dat twee andere f-woorden, feit en fictie, niet enkel op sociale media maar ook in de bedrijfswereld soms moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn.
Trends Business Information, de afdeling handelsinformatie binnen Roularta waarvoor ik werk, ziet bij de ondernemingen die al een jaarrekening met (gedeeltelijke) corona-impact publiceerden nog geen achteruitgang op vlak van solvabiliteit. Voor 5% van de balansplichtigen ontbreken de cijfers voor 2020 nog, wat meestal een negatief voorteken is. En corona laat ook in 2021 zijn sporen na. Daarnaast zijn er voor veel zelfstandigen geen balansen beschikbaar en zij zouden zonder stevige financiële buffer wel eens zwaarder in de klappen kunnen delen. Feit is dat over alle ondernemingen heen ruim de helft van de facturen te laat betaald worden, een verdubbeling tegenover begin 2020.
Ondertussen is ook corona terug van niet weggeweest. De vierde golf woedt en we zitten op veel vlakken terug tussen wal en schip, terwijl de maatschappelijke tegenstellingen op scherp staan. Een minder proper f-woord komt in me op… Ach. Doorbijten zeker? Wir schaffen das, toch?
(Af en toe schrijf ik een edito voor de publicaties die we bij Trends Business Information uitgeven. Wanneer mogelijk leg ik graag een link tussen economische cijfers en de maatschappelijke thema’s waarover ik nu en dan gedachten op jullie loslaat. Deze opinie verschijnt vandaag in een bijlage bij Trends Magazine.)
Foto – Wanneer modder de tijd krijgt om op te drogen, ontdek je wel eens mooie dingen in de scheurtjes. Ook in een moeilijke context kan wat goed is terugkomen.
Waar je werkelijk ademt 