Be!

Het boek van Richard Bach verscheen toen ik nog in wording was, terwijl de film er kwam toen mijn tandjes een jaar of zo oud waren, ontdek ik op de steeds groter wordende informatiebron die enkel nog lucht en lege ruimte nodig heeft om van verre servers via de cloud tot op mijn laptop te geraken. Niet meer gebonden aan diverse kabels die onze digitale bewegingsvrijheid ooit beknot hebben – ook al beseften we dat toen niet. De evolutie als  een aaneenschakeling van nog niet zijn naar worden. Zo gaat het geschreven en verfilmde verhaal van Jonathan Livingston Seagull over zijn, vliegen en ongebonden vrijheid.

De gevederde vliegenier kwam doorheen mijn worden al een aantal keer over mijn schouder meekijken. Als tiener zijn zowel het boek als de film mijn ogen gepasseerd. En mijn oren, want de soundtrack door Neil Diamond zit in de hele grote doos vol cd’s op zolder. Voor de jongeren: cd’s waren in onze jaren ’80 revolutionair, kwamen na de cassettes en er kon tot 700 megabyte aan muziek op. Net als vele andere albums uit vervlogen tijden staat ook dit nu op mijn itunes, goed voor een collectie van een slordige 1.000 nummers waarvan ik bijvoorbeeld onderweg in de auto of tijdens het koken geniet en – als ik er zo even bij stilsta – waarmee ik het verhaal van mijn vlucht in beeld en woord zou kunnen vertellen.

“You have the freedom to be yourself, your true self, here and now, and nothing can stand in your way. Your only obligation in any lifetime is to be true to yourself. Listen to what you know instead of what you fear. Don’t believe what your eyes are telling you. All they show is limitation. Look with your understanding. Find out what you already know and you will see the way to fly.” (Richard Bach)

Zo was Jonathan mijn alter ego wanneer ik al op jonge leeftijd over hem in plaats van mezelf schreef. Om mijn gedachten te ordenen, emoties te ventileren zonder er echt over te moeten praten. De korte en soms wat langere kronkels die ik slechts met weinigéén deelde en waarover sommigen wel eens vertelden dat ze toen pas het gevoel hadden me echt te kennen. In een andere doos ligt en op de laptop staat een bundeltje dat ik toen een naam gegeven had: De Vlucht van de Meeuw. Met daaronder de quote: grant me the serenity to accept the things I cannot change, the courage to change the things I can, and the wisdom to know the difference. Een basis voor mindfulness toen ik nog nooit van dat woord gehoord had.

Jonathan was de naam die ik mijn brein gaf wanneer de therapeute me dat adviseerde om, telkens er een (negatieve) gedachte opkwam, die grijze massa bij naam te noemen, te bedanken maar er dan op te wijzen dat ik in het nu van toen liever zonder doorging. In die periode zag en voelde ik hem letterlijk op mijn piekerende en moeilijk loslatende schouder zitten, zachte dons tegen mijn hals en af en toe in mijn oor pikken. Het was de fase van to be or not to be, ik denk dus ik besta, ik twijfel dus ik besta, of besta ik maar half. Het vleesgeworden vraagteken. Toen ik bij grote wijsgeren las over twijfel als waakhond van inzicht en ik het gevoel had er net een lamme schoothond van geworden te zijn.

Tijdens de zoektocht naar mezelf in 2015 was ik bij het schrijven aan het grasduinen door oude schrijfsels, kwam ik opnieuw bij hem terecht en liet ik me meenemen in de beelden en muziek. Tot ik op deze passage stootte en niet enkel de film maar ook mezelf op pauze zette:

De dromerige stille stem die vertelt hoe hij er eindelijk voor de eerste keer in slaagt zijn gedachten stop te zetten. Dat stopzetten en loslaten was één van de scharniermomenten op mijn vlucht, waarbij ik de twijfelend krakende klapdeur bij het wegduwen niet meer terug in het gezicht kreeg. De wijsheid die ik zocht. De wolken die mijn gedachten meenamen.

Zonder de plot te verraden voor wie het boek niet gelezen of de film niet gezien heeft, zijn dit een paar sleutelwoorden om het verhaal te duiden, om ook jou misschien zin te geven eens met Jonathan op kruishoogte door de wolken te zweven: koppig, afzetten tegen tradities, uitgesloten, perfectionisme, vallen en opstaan, opnieuw wakker worden, vrijheid, werkelijk zijn, kennis delen, we kunnen allemaal iets uitzonderlijks doen.

Ik zie er een pleidooi in voor een bewust zelfbesef, waardoor je (zelf)vertrouwen groeit en je jouw comfortzone een beetje stretcht zonder je temperament en authenticiteit te verloochenen. Een zacht duwtje om voorzichtig uit je veilige nest te komen en te vliegen. Te zijn. Want ergens hunkert een stukje papier naar jouw ware woorden en wil een lied door jouw stille stem geschreven worden, hoor ik in één van de songteksten:

Be
As a page that aches for words
which speaks on a theme that’s timeless.
Sing
As a song in search of a voice that is silent.

Jouw lied. Jezelf zijn. Anderen zichzelf laten zijn. Werkelijk ademen. Authenticiteit. Recent nog heb ik gevoeld dat er hoop is omdat zachtaardigheid en luisterbereidheid mij als sterktes toegedicht werden. Er is ook nog werk aan de winkel want mijn te grote introversie werd door anderen dan weer als een zwakte aangehaald. Ach, iedereen fladdert zoals hij gepluimd en kijkt hoe hij geoogd is. Sommigen fladderen heel opvallend zonder echt te vliegen. Anderen zweven geruisloos. En er wordt wel eens gekeken zonder echt te zien. Be! #metoovulnerable

Spreid je dons en vlieg even mee: